UPS-lər Seçimi: Əsas Prinsiplər və Tövsiyələr

UPS (Uninterruptible Power Supply – Dayanıqlı Enerji Təchizatı), elektrik enerjisinin kəsilməsi və ya dalğalanması vəziyyətində cihazların və sistemlərin qorunmasını təmin edən mühüm bir cihazdır. Xüsusilə məlumat mərkəzlərində, ofislərdə, evlərdə və sənaye sahələrində istifadə edilən UPS-lər, avadanlıqların zədələnməsinin və məlumat itkisinin qarşısını alır. Bu məqalədə, UPS-lərin seçilməsi ilə bağlı əsas amillər və tövsiyələr təqdim ediləcək.

UPS Nədir və Nə Üçün Vacibdir?

UPS, qısa müddət ərzində enerji təchizatını təmin edərək elektrik kəsilməsi zamanı cihazların işləməyə davam etməsini təmin edən bir cihazdır. UPS-lər, yalnız enerji kəsildikdə deyil, həm də gərginlik dalğalanmalarını, aşırı gərginlikləri və elektrik sızmalarını qorumaq üçün istifadə olunur.

UPS-lərin Əsas Funksiyaları

• Enerji Kəsilməsi Zamanı Müdafiə: Elektrik enerjisinin kəsildiyi anda cihazları qorumaq və enerji verməyə davam etmək.
• Dalğalanmalara Qarşı Müdafiə: Gərginlik artışı və azalması hallarında cihazları qorumaq.
• Əlavə Zəmanət: UPS cihazları, qısa müddətli enerji təchizatı ilə əlaqədar arıza zamanı avadanlıqları qorumağa kömək edir.

UPS Seçərkən Nələrə Diqqət Edilməlidir?

Güc Kapasitesi və Yük Daşıma Qabiliyyəti

UPS seçərkən ilk diqqət yetiriləcək amil, cihazların enerji ehtiyaclarına uyğun güc kapasitesini müəyyən etməkdir. UPS cihazlarının gücü, qoşulacaq cihazların ümumi enerji istehlakına uyğun olmalıdır.

• Kiçik Ev İstifadəsi: Evdə istifadə olunan UPS-lər, çox zaman 600Vt-dan 1500Vt-a qədər gücə malik olur və kompüterlər, routerlər və digər elektron cihazları qorumaq üçün kifayətdir.
• Ofis və Biznes İstifadəsi: Ofislərdə və iş yerlərində istifadə edilən UPS-lər, 1500Vt-dan 3000Vt-a qədər gücə sahib olmalıdır və çoxlu sayda kompüter, server və digər cihazları qorumağa imkan verir.
• Sənaye və Məlumat Mərkəzləri: Daha yüksək güc tələbləri olan sənaye və məlumat mərkəzlərində 5000Vt-dan yuxarı gücə sahib UPS-lər istifadə olunur.

UPS Tipi

UPS-lər, üç əsas tipə bölünür: Standby (Offline), Line-Interactive və Double Conversion (On-line). Hər bir tipin özünəməxsus üstünlükləri və tətbiq sahələri var.

Standby (Offline) UPS

Bu tip UPS-lər, əsasən evdə və kiçik ofislərdə istifadə olunur. Enerji kəsildiyi zaman enerji təchizatını təmin edir, amma ümumilikdə sadə və daha ucuzdur.

• Üstünlükləri: Ucuz qiymət, kompakt ölçü, sadə istifadə.
• Dezavantajları: Yalnız qısa müddətli enerji kəsilməsi üçün istifadə olunur, yəni çox uzun müddət enerji təchizatı təmin etmir.

Line-Interactive UPS

Bu tip UPS-lər, enerji kəsilməsindən başqa, gərginlik dalğalanmalarını düzəltmək üçün istifadə olunur. Yəni, şəbəkə gərginliyi normadan aşağı olduqda və ya çox yüksək olduqda, bu UPS cihazı gərginlik tənzimləyir və istifadəçinin cihazlarına sabit enerji təchizatını təmin edir.

• Üstünlükləri: Gərginlik dalğalanmalarını idarə edir, uzun müddət enerji təchizatı təmin edə bilər.
• Dezavantajları: Daha yüksək qiymətə malikdir, lakin çox geniş əhatə dairəsi üçün uyğundur.

Double Conversion (On-line) UPS

Bu UPS tipi, ən yüksək səviyyədə qoruma təmin edir və cihazları elektrik dalğalanmalarından, gərginlik kəsilmələrindən tamamilə qoruyur. Elektrik enerjisini daima düzgün forma çevrir və sabit təmin edir. Böyük məlumat mərkəzləri, xəstəxanalar və sənaye müəssisələrində geniş istifadə olunur.

• Üstünlükləri: Ən yüksək qoruma, uzun müddətli enerji təchizatı.
• Dezavantajları: Bahalıdır, böyük sahələrdə istifadə olunur.

Gərginlik Aralığı və Şəbəkə Uyumluluğu

UPS seçərkən, şəbəkənin gərginlik aralığını və regionda istifadə olunan elektrik şəbəkəsi ilə uyğunluğunu da nəzərə almaq lazımdır. Şəbəkə gərginliyi, regiona görə dəyişir və UPS-lərin bu dəyişiklikləri idarə etməsi vacibdir.

İşləmə Vaxtı və Batareya Həcmi

UPS-lərin işləmə vaxtı, batareyanın tutumundan və gücündən asılıdır. Uzun müddət elektrik enerjisinin kəsilməsi zamanı cihazların işləməsini təmin etmək üçün UPS-in batareya tutumu yüksək olmalıdır.

• Kiçik İstifadə: Kiçik UPS-lər, 5-15 dəqiqə arasında işləmə vaxtı təmin edir.
• Böyük İstifadə: Böyük UPS-lər, 30 dəqiqə və ya daha uzun müddət enerji təchizatı təmin edə bilər.

Əlavə Xüsusiyyətlər

UPS seçərkən, əlavə xüsusiyyətlər də vacib ola bilər. Bəzi UPS-lər, şəbəkə əlaqəsini izləmək üçün xüsusi proqram təminatı və ya çoxsaylı çıxış nöqtələrini təklif edir. Həmçinin, enerji istehlakı izləmə və enerji qoruma kimi funksiyalar da mövcuddur.

UPS Seçimində Ən Yaxşı Markalar

Bazarda müxtəlif UPS markaları mövcuddur. Lakin ən etibarlı və keyfiyyətli markalara aşağıdakılar daxildir:

• APC by Schneider Electric: Yüksək keyfiyyətli və etibarlı UPS-lər təqdim edir.
• CyberPower: Ən yaxşı qiymət/performans nisbətinə malik UPS-lər.
• Eaton: Sənaye və böyük şəbəkələr üçün yüksək performanslı UPS-lər.

Nəticə

UPS seçimi, cihazların təhlükəsizliyi və davamlılığı baxımından vacibdir. Doğru UPS seçimi, yalnız enerji kəsilməsi zamanı deyil, həm də gərginlik dalğalanmalarını aradan qaldıraraq avadanlıqları qoruyur. Güc, tip, işləmə müddəti və əlavə xüsusiyyətlər kimi amilləri nəzərə alaraq, iş mühitinizə uyğun olan UPS-ləri seçmək işinizi asanlaşdıracaq və cihazlarınızın uzun müddət təhlükəsiz işləməsini təmin edəcəkdir.